چگونه رسانه‌ها بستری مناسب برای خشونت می‌شوند

به گزارش گرداب، تحقیقات نشان داده است که بازی‌های خشونت آمیز، برنامه‌های تلویزیونی نامناسب و بسیاری از انواع ژانرهای فیلم‌های سینمایی اثرات بسیار مخربی بر روی کودکان دارد. گروه "Common Sense Media" که به انجام تحقیقات در مورد تاثیر رسانه در فضای بین کودکان و خانواده‌ها می‌پردازد، در گزارش اخیر خود آورده است که موارد زیادی از تاثیرات رسانه بر روی رفتارهای کودکان وجود دارد که تا به‌حال بررسی نشده‌اند و یا کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند.

این گروه در گزارش خود آورده‌است: "تصاویر خشنی که در تبلیغات تلویزیونی نشان داده ‌می‌شود به ندرت مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته‌اند. قدمت تحقیقات جامع در مورد تاثیر خشونت به تصویر کشیده شده در تلویزیون به بیش از دو دهه پیش باز می‌گردد؛ تحقیقات انجام شده در مورد بازی‌های ویدیویی سرعتی برابر با رشد این بازی‌ها نداشته است و بیش‌تر بر روی محتویاتی که توسط جوانان مورد توجه قرار می‌گیرد، تمرکز داشته است. ضمنا تقریبا هیچ‌گونه تحقیقی در مورد تاثیرات تصاویر خشونت‌آمیز آن‌لاین بر کودکان نیز وجود ندارد."

در قسمتی از این گزارش دو مطالعه جداگانه که درمورد خشونت رسانه‌ای و تاثیر آن بر کودکان انجام شده است، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج متناقض این تحقیقات نشان می‌دهد که بایستی تحقیقات در این زمینه با نگاهی دقیق‌تر و با تمایز انواع رسانه‌ها صورت بگیرد، زیرا انواع مختلف رسانه‌ها با توجه به نوع مخاطب می‌توانند تاثیر گذاری‌های متفاوتی داشته باشند.

هرکدام از انواع رسانه‌ها نوع خاصی از خشونت را در فضای جامعه رواج می‌دهند، به طور مثال در فضای سینما ژانرهایی همچون : علمی – تخیّلی،  پلیسی – جنایی، حادثه‌ای – رزمی،  جنگی و ترسناک هرکدام نوعی خاص از خشونت را به تصویر می‌کشند.

گاهی اوقات این خشونت‌ها که به فرهنگی در جوامع غربی تبدیل شده است توسط فضای سینما و فیلم‌های تولیدی آن‌ها به محیط کشور ما نیز تسرّی پیدا می‌کند. امری که بروز روزافزون آن را در سطح شهرها می‌توانیم شاهد باشیم.

گاهی این رفتارهای خشونت‌آمیز از طریق برنامه‌های تلویزیونی در فضای خانواده‌ها شیوع پیدا می‌کند و تعامل بین افراد خانواده و جامعه اطراف آن‌ها تحت تاثیر محتوای به نمایش درآمده در تلویزیون قرار می‌گیرد. این نوع رسانه بدلیل گستردگی بالایی که در سطح جوامع، علی‌الخصوص جوامع شهری دارد بایستی بیشتر مورد مراقبت محتوایی قرار بگیرد زیرا همانند اینترنت پدیده‌ای نسبتا نوظهور نیست که دامنه افراد کمتری را به خود اختصاص دهد.

فضای تلویزیون بستری جدید را برای شیوع خشونت جمعی بوجود آورده است و آن تبلیغات تلویزیونی‌ای هستند که در آن‌ها تصاویر و یا تکّه‌ فیلم‌های خشن و ترسناک به تصویر کشیده شده است.

در این گزارش آمده است؛ افرادی که رده سنّی آن‌ها بین 18 – 8 سال می‌باشد به طور میانگین بیش از 1.5 ساعت از شبانه‌روز خود را به انجام بازی‌های ویدیویی اختصاص می‌دهند که البته این زمان بین دستگاه‌های مختلف، همچون: کنسول‌های بازی، رایانه‌ و گوشی‌های همراه متفاوت می‌باشد.

امّا آن‌چه از همه مهم‌تر است، این است که شبکه‌های اجتماعی و دیگر فضاهای آن‌لاین به یکی از اصلی‌ترین فضاهای رسانه‌ای تبدیل شده‌اند که در آن‌ها انواع مختلف صحنه‌های خشن و بازی‌های خشونت آمیز به اشتراک و نمایش گذاشته می‌شود. در رده سنی یاد شده، کاربران به طور میانگین بیش از 50 دقیقه از وقت خود را صرف دیدن فیلم‌ها و تصاویر خشونت‌بار در یوتیوب، فیس‌بوک و دیگر سایت‌ها می‌کرده‌اند و این در حالی است که تقریبا هیچ‌گونه تحقیق جامعی در مورد انتشار خشونت در این فضای رسانه‌ای جدید صورت نگرفته‌است.

تاثیرات و نقش مهم رسانه ها بر زندگی و افکار مردم

به نام یگانه معبود هستی

تاثیرات و نقش مهم رسانه ها بر زندگی و افکار مردم

ما درعصری زندگی میکنیم که رسانه ها نقش مهمی در زندگی ما ایفا می کنند، رسانه‌ها در دوران کنونی بخشی جدایی ناپذیر از زندگی مردم شده‌اند. مردم در طول شبانه روز از محتواهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و آموزشی و سرگرمی رسانه‌ها استفاده می‌کنند. نسل کنونی جامعه از ابتدای حیاتش با رسانه‌ها بزرگ می‌شود و در دنیای اطلاعاتی و ارتباطی امروز، این نسل، بخش عظیم فرهنگ، ارزش‌ها و هنجارهای جامعه خود و دیگر جوامع را از رسانه‌ها دریافت می‌کند. به عبارتی در دوران معاصر که به عصر اطلاعات و جامعه اطلاعاتی و ارتباطی معروف است، بخش عظیمی از جامعه پذیری نسل‌ها از طریق رسانه‌ها انجام می شود و نفوذ و تأثیر رسانه تا جایی است که برخی از نظریه پردازان ارتباطی بر این باورند که رسانه‌ها اولویت ذهنی و حتی رفتاری ما را تعیین می‌کنند و اگر چگونه فکر کردن را به ما یاد ندهند، اینکه به چه چیزی فکر کنیم را به ما می‌آموزند.

رسانه ها در کنار نهادهای دیگری که طرز تفکّر جامعه را می سازند، نقش عمده ای ایفا می کنند. بررسی های روانشناسی اجتماعی در زمینه نقش و قدرت رسانه ها نشان می دهد که رسانه ها دارای چنان قدرتی هستند که می توانند نسلی تازه در تاریخ انسان پدید آورند ؛ نسلی که با نسل های پیشین از جهت؛ فرهنگ، ارزش ها، هنجارها و آرمان ها، بسیار متفاوت است.رسانه ها ، با توجه به قابلیت ها و کارکردهایی که دارند، می توانند در جهت حفظ سلامت و بهداشت روان و به عنوان یکی از عوامل تسهیل کننده هویّت یابی برای جوانان و نوجوانان کاربرد داشته باشند. هم چنین می توانند زمینه ساز بحران هویّت و بیگانگی افراد از ؛فرهنگ، ارزش ها و باورهای خود گردند.

رسانه ها حکم قلب جامعه را دارند و تمام رگ ها و شریان ها از درون آن می گذرد باید بر آن چه وارد آنها می شود و آن چه خارج می گردد نظارت کامل داشت. رسانه ها باید یادآور هویت جمعی برای مردم باشند و مصرف آنها منجر به واکنش منفی در مخاطب نشود. برنامه رسانه ها باید آن چنان ارزشمند و با کیفیت باشد که بتواند جوانان ما را جذب کنند .

بسیاری از حوادث تاریخی در چند دهه گذشته در جوامع صنعتی در رابطه با بحران هویت بوده است،ویژگی جهان نو سلطه رسانه ها بر اجتماع است. تکنولوژی اطلاعات؛ قدرت، ثروت و تجربه را به عنوان معنا و هویت تولید می کند.امروزه دیگر این منش های سنتی و فرهنگی نیستند که هویت یک فرد را می سازند، بلکه انسان ها خیلی ساده، تحت تاثیر جریانات روز قرار می گیرند و با هر موجی به این سو آن سو متمایل می‏شوند. این رسانه ها هستند که منش ها، کنش ها و حتی واکنش ها را می‏سازند. هویت تعیین کننده مرز میان منافع است. با گذشت زمان بر پیچیدگی و تفصیل یافتگی هویت های گروهی و قومی افزوده می شود و نه تنها ارزش‏ها که بسیاری امور جزئی را نیز شامل می شود، وضعیتی که هم آشنایی و فهم روشن و متقابل آنها را دشوار می کند و هم امکان رسیدن به همدلی و توافق و همکاری و همبستگی میان آنها را به شدت ضعیف می سازد.

کسب اطلاعات، یکی از عوامل توجه و علاقه مردم به رسانه هاست. رسانه ها باعث وحدت و تعامل اجتماعی می شوند. کسب آگاهی در مورد خویشتن، تقویت ارزش های شخصی، یافتن الگوهای رفتاری، همانندسازی با ارزش های مورد اعتنای دیگران ،آشنایی با دغدغه های دینی و مباحث ملی و در یک کلام، «هویّت یابی» از دیگر کارکردهای رسانه ها محسوب می شوند.با توجه به کارکردهای مثبت رسانه باید بدانیم که دشمنان داخلی و خارجی می کوشند تا از رسانه ها در جهت پیشبرد افکار و اهداف خود استفاده کنند. هدف اصلی استعمار نوین، سلطه فرهنگی و تبلیغ ارزش های غربی در جهان سوم و تمامی جوامع در حال توسعه است. این مسئله ساختار دینی کشور و هویّت ملّی و فرهنگی ما را به چالش کشیده است.

نوئل نئومان در باب تأثیر رسانه‌ها نظریه‌ای جدید عرضه کرده است که به نظریه "مارپیچ سکوت" مشهور شده است. سوربن و تانکارد ‌این نظریه را به شرح زیر خلاصه کرده‌اند: در خصوص یک موضوع مناقشه‌انگیز، اغلب مردم در باره واکنش افکار عمومی حدس‌هایی می‌زنند. آنها سعی می‌کنند دریابند که نظر آنان در اکثریت قرار دارد یا در اقلیت. پس از آن می‌کوشند تا دریابند که تغییر افکار عمومی در جهت موافقت با آنها قرار دارد یا نه، چنانچه آنان احساس کنند که در جهت مخالف قرار دارند سعی می‌کنند که در باره موضوع، سکوت اختیار کنند. همچنین اگر تصور کنند که تغییر افکار عمومی در جهت فاصله گرفتن از آنهاست، به اختیار کردن سکوت گرایش می‌یابند. آنها هر چقدر بیشتر احساس کنند که دیدگاه متفاوتی عرضه نشده است هم بیشتر ساکت می‌مانند.

از نظر نوئل نئومان رسانه‌ها به سه روش بر مارپیچ سکوت تأثیر می‌گذارند: نخست: ‌این باور را در افراد جامعه ‌ایجاد می‌کنند که عقاید مسلط چه نوع عقایدی هستند؛دوم: به افراد جامعه القاء می‌کنند که چه عقایدی در حال شکل‌گیری و گسترش‌اند و در پایان به افراد جامعه القاء می‌کنند که ابراز برخی عقاید موجب منزوی شدن آنها می‌شود، در حالی‌که ابراز برخی عقاید دیگر با استقبال سایر افراد جامعه روبه رو می‌شود. از نظر مک گوایر مهم‌ترین تأثیرات مطلوب رسانه‌ها شامل: تأثیر بر الگوهای مصرف، رفتار رأی دادن، افزایش آگاهی‌های عمومی و بهبود رفتار عمومی، تغییر و بهبود سبک زندگی، تلقین‌ ایدئولوژی و تعلیم آموزه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی است. همچنین مهم‌ترین تأثیرات نامطلوب رسانه‌ها شامل: افزایش رفتار پرخاشگرانه، ترویج آرمان‌ها و گروه‌های مبتذل، گسترش اندیشه‌های قالبی و کلیشه‌ای، ترویج رفتارهای نامناسب جنسی و ایجاد فرایندهای فکری نامتعادل است.